Dobroczynne dla organizmu właściwości kwasów omega-3
Dodano: 30-12-2012 w kategorii: - autor: dr Lucas
Temat wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i ich wpływu na ludzki organizm jest w ostatnich latach przedmiotem niezliczonej ilości badań naukowych. Badania wykazaly, że kwasy omega-3, a przedw wszystkim EPA i DHA, są bardzo ważne w diecie osób najmłodszych, dorosłych oraz starszych, jak również, albo przede wszystkim kobiet w ciąży. Każdy ludzki organizm potrzebuje ich do sprawnego oraz zdrowego funkcjonowania.
Wskutek zmienionych warunków i przyzwyczajeń żywieniowych, dostateczne zaopatrzenie w kwasy tłuszczowe Omega-3 nie jest w dzisiejszych czasach zapewnione. Lekarze i dietetycy zalecają dodatkową suplementację. Więcej informacji na temat kwasów tłuszczowych i tłuszczy można znaleźć w naszym artykule tutaj, a informacje na temat wyboru odpowiedniego suplementu dostępne sa w artykule tutaj.
W niniejszym artykule chcielibyśmy się skupić na przedstawieniu dobroczynnych dla naszego ciała właściwościach kwasów omega-3 oraz skutkach ich niedoborów w naszym organizmie.
Kwasy omega-3 są podstawowym budulcem praktycznie wszystkich komórek organizmu. Jedne organy potrzebują ich do swojego funkcjonowania więcej (np. Te sładające się z komórek nerwowych) a inne mniej. Jednak nie można zapomnieć o jeszcze jednej bardzo istotnej ich funkcji. Udowodniono, że ogromne znaczenie dla naszego organizmu ma proporcja między kwasami omega-3 oraz omega-6, która w dzisiejszej diecie wynosi mniej więcej 1:40 a powinna wynosić mniej więcej 1:1 (dokładnie 5:4). Proporcje pomiędzy kwasami omega-3 i omega-6 w diecie wpływają na skład osocza i błon komórkowych. Obie grupy kwasów tłuszczowych konkurują o te same enzymy: cyklooksygenazę (COX) i 5-lipo-oksygenazę (5-LO), które przekształcają je w aktywne biologicznie lipidy nazywane eikozanoidami. W dużym uproszczeniu Eikozanoidy wpływają na nasz organizm w dwojaki sposób, w zależności od tego z których kwasów zostały syntezowane. Te syntetyzowane z kwasów omega-3 rozszerzają naczynia krwionośne, wzmacniają układ immunologiczny, działają przeciwzapalnie, zmniejszają skłonność do powstawania bólów, poprawiają zaopatrzenie tkanki w tlen, zwiększają wytrzymałość organizmu, obniżają skłonność do powstawania płytek miażdżycowych, rozszerzają drogi oddechowe oraz redukują podział komórek. Eikazanoidy syntezowane z kwasów tłuszczowych omega-6 mają działanie dokładnie odwrotne: zwężają naczynia krwionośne, osłabiają układ immunologiczny, sprzyjają zapaleniom, zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia bólów, pogarszają zaopatrzenie tkanki w tlen, zmniejszają wytrzymałość organizmu, zwężają drogi oddechowe oraz przyspieszają podział komórek. Nie oznacza to jedak, że te drugie działają negatywnie i są nam niepotrzebne. Nieodzowne jest czasami zmniejszenie zaopatrzenia poszczególnych tkanek w tlen, kosztem innych organów. Przyspieszony podział komórek i zlepianie się płytek krwi niezbędne jest w przypadku gojenia się ran. Te dwie grupy eikozanoidów powinny pracować razem w harmonii, tak aby organizm ludzki był w stanie prawidłowo funkcjonować oraz prawidłowo reagować w zaistniałych sytuacjach. Problemy powstają w sytuacji, kiedy na skutek złych proporcji w dostarczaniu kwasów omega jedna z grup przeważa i zaczyna dominować w przemianie materii i wpływać na nią negatywnie. Niestety według doniesień ekspertów w dziedzinie wyżywienia, zjawisko to ma miejsce od wielu już lat wśród mieszkańców Europy Zachodniej. Nasze organizmy wykazują znaczną przewagę eikozanoidów serii II, spowodowanej nadmiarem kwasów tłuszczowych omega-6 w naszych dietach w stosunku do kwasów tłuszczowych omega-3.
Jak dowodzą badania naukowe kwasy omega-3 wpływają w naszym organizmie na:
1. układ pokarmowy i przemianę materii
Dzięki zdolności wiązania i rozpuszczania kwasów tłuszczowych nasyconych obniżają poziomu trójglicerydów, złego cholesterolu (LDL), a podwyższają poziom dobrego (HDL) i usuwają złogi z organizmu, wpływając tym samym w znacznym stopniu na odtłuszczenie wątroby
redukują tkankę tłuszczową i zapobiegają jej powstawaniu
Zapobiegają powstawaniu złogów w organizmie i przyspieszają przemianę materii. W dużym uproszczeniu można to wytłumaczyć w następujący sposób: komórki organizmu zaopatrzone w odpowiednia ilość kwasów omega-3, są jakby pokryte teflonem, przez co cząsteczki różnych substancji swobodnie prześlizgują się po nich nie przylegając do nich niepotrzebnie
2. układ krążenia
skuteczne przeciwdziałają miażdżycy, zawałom serca i chorobie nadciśnieniowej (choroby te są przyczyną około połowy zgonów w Polsce)
hamują agregację płytek krwi (zlepianie się), powodują rozszerzanie naczyń krwionośnych, w tym i wieńcowych, działają antyarytmicznie, hamują adhezję płytek krwi (przyleganie płytek krwi do ścian naczyń krwionośnych);
Światowa Organizacja Zdrowia potwierdziła w swoich badaniach, iż stosując produkty bogate w kwasy omega-3 możemy zmniejszyć ryzyko powstania cukrzycy typu II
wspomagają prawidłową pracę serca, działają antyarytmiczne, obniżają ciśnienie tętnicze krwi. Ponadto hamują agregację płytek i zmniejszają lepkość krwi. Kwasy Tłuszczowe Omega 3 wykazują działanie przeciwzakrzepowe, które jest wynikiem hamowania przez kwas EPA biosyntezy tromboksanu A2 z kwasu arachidonowego w płytkach krwi, który ma silne właściwości agregujące.
działają obronnie na naczynia krwionośne i zwalczają arteriosklerozę
przyczyniają się do polepszenia wyników badań krwi: obniżają podwyższony poziom trójglicerydów i lipoproteiny A oraz podwyższają poziom cholesterolu HDL (dobrego cholesterolu)
zapobiegają zawałom serca i wylewom oraz zmniejszają ryzyko ponownego zawału
polepszają przepływ krwi, między innymi poprzez zwiększenie elastyczności czerwonych ciałek krwi, przy jednoczesnym obniżeniu niebezpieczeństwa w skutkach sklejania się płytek krwi oraz obniżeniu podwyższonego poziomu fibrynogenu we krwi
chronią przed nagłym ustaniem pracy serca
obniżają ciśnienie tętnicze
zmniejszają ryzyko choroby niedokrwienia serca.
zmniejszają ryzyko występowania poważnych zaburzeń rytmu serca– nadkomorowych zaburzeń rytmu, migotania przedsionków oraz migotania komór w czasie ostrego niedotlenienia mięśnia sercowego. Udowodniono, że codzienne spozywanie podwyższonej dawki kwasów omega-3 zmniejsza częstość występowania migotania przedsionków o i powoduje efekty podobne do niektórych leków antyarytmicznych.
Obserwacje epidemiologiczne wskazują na niski poziom choroby niedokrwiennej serca u Eskimosów grenlandzkich, których dieta obfituje w kwasy tłuszczowe omega 3 (średnio 14 g/dobę). Również japońscy rybacy, którzy spożywają dużo kwasów tłuszczowych (średnio 3g/dobę) bardzo rzadko chorują na chorobę wieńcową, natomiast Japończycy na emigracji (USA) wykazują wysokie stężenie cholesterolu i zwiększoną zapadalność na choroby sercowo-naczyniowe.
3. Układ nerwowy
wspomagają leczenie depresji, schorzeń mózgu oraz układu nerwowego.
zapobiegają powstawaniu depresji
wspomagają rozwój układu nerwowego u dzieci i płodu (więcej na ten temat tutaj)
wspomagają rozwój siatkówki oka w okresie płodowym
zapobiegają depresji poporodowej
liczne badania udowodniły, że prawidłowa suplementacja kwasami omega-3 zmniejsza lub zupełnie eliminuje problem z ADHD u dzieci
zwiększają koncentrację i szybkości kojarzenia i zapamiętywania
DHA działa w uproszczeniu jak swego rodzaju smar dla impulsów nerwowych, smarując otoczki mielinowe włókien nerwowych i przyspiesza przeskakiwanie impulsów nerwowych nawet kilkukrotnie
spowalniają chorobę parkinsona
spowalniają rozwój stwardnienia rozsianego (SM)
4. Sprawność fizyczna
rozszerzają naczynia krwionośne i polepszają ukrwienie, a przez to pomagają w dotlenieniu i dożywieniu komórek podczas wysiłku fizycznego i zwiększają objętość płuc
zwiększają odporność na ból i zmniejszają skłonność do ognisk zapalnych, co przekłada się na zwiększenie wytrzymałości i wydolności fizycznej i wzmocnienie układu odpornościowego
pobudzają aktywność leptyny, hormonu odpowiedzialnego za zmniejszanie apetytu i łatwiejsze spalanie kalorii
5. Inne
z uwagi na właściwości przeciwzapalne, mogą również łagodzić objawy reumatoidalnego zapalenia stawów
łagodzą objawy menopauzy
dobrze wpływają na stan skóry i pomagają organizmowi w walce z chorobami skóry. Wiele kosmetyków jest specjalnie nasycanych kwasami omega-3 zarówno DHA jak i EPA
zwiększają skuteczność działania takich niesterydowych leków przeciwzapalnych, jak aspiryna, ibuprom czy naproksen
Z badań wynika, że zmniejszają objawy PMS (zespołu napięcia przedmiesiączkowego) i pomagają zwalczać bolesne miesiączkowanie
poprawiają stan skóry, włosów i paznokci, zapobiegają trądzikowi
Objawy, które towarzyszą deficytowi omega-3 w organizmie to:
zahamowanie wzrostu
zmiany skórne: parakeratoza, zapalenie skóry, wzmożona utrata wody
zwiększone spożycie kwasów tłuszczowych typu trans ( margaryny, potrawy smażone, fast food)
podwyższony poziom glukozy we krwi
podwyższony poziom insuliny we krwi
cukrzyca
otyłość
wiek poniżej 1 roku życia
starzenie biologiczne
nadmierne spożycie węglowodanów – cukier i słodycze
nadmierne spożycie alkoholu
atopia – aktywność do alergii
niektóre leki: aspiryna, kortyzon, leki przeciwbólowe
alkohol
niedobór witaminy z grupy B
niedobór witaminy E
Osoby podatne na te czynniki powinny pomyśleć o suplementacji w powiększonym wymiarze.
Należy dodatkowo pamiętać, że kwasy tłuszczowe omega-3 nie są lekarstwem. Czy to w kapsułkach jako uzupełnienie pożywienia, czy też w formie posiłków zawierających rybę, nie działają one natychmiast i bezpośrednio jak tabletka przeciwbólowa. W praktyce wprawdzie mijają często tygodnie, czasem miesiące gdy nasz organizm uzupełni niedobór kwasów tłuszczowych omega-3 i zaczniemy odczuwać pozytywny skutek suplementacji.
Przeczytaj inne nasze artykuły by dowiedzieć się więcej: